— De Zuiderkerk in Amsterdam is één van die monumenten in onze hoofdstad die met een frequente aandacht omringt wordt. Restaurateurs werken dan weer hier, dan weer daar. Ook MMBS Monumentale Restauratie heeft in de loop van de jaren meerdere malen aan aan de buitenkant van de kerk mogen werken, zowel aan het schip als de toren. —
Stenen
Daar waar nodig zijn de oude bakstenen vervangen en het voegwerk is opnieuw gedaan. Voor een monument als de Zuiderkerk gebruikt men oude bakstenen die hun herkomst hebben uit oude panden die met beleid gesloopt zijn. De vakmensen van MMBS weten welke steen het beste gaat passen bij deze specifieke muur en bij welke sloper men die het beste kan zoeken.
Het voegen
Van de delen die MMBS heeft gerestaureerd is het voegwerk speciaal, het heet snijwerk. Deze oude, traditionele manier van metselen is zeer arbeidsintensief, maar het geeft een uitgebalanceerd effect. Bij snijwerk worden de voegen gelijk gehouden aan de steen. Hierdoor kunnen de onregelmatigheden van de steen ietsjes naar voren komen en hun expressie hebben, terwijl de stenen een soort van ‘ingelijst’ zijn. Een levendige muur waar, in combinatie met lichtval, veel in te ontdekken valt.
“Helaas valt er ook veel knipwerk te ontdekken in de muren van de Zuiderkerk, aangebracht tijdens restauraties door andere partijen”, legt monumentaal restaurateur René Kelders mij uit. Knipwerk is de goedkopere variant van snijwerk, minder arbeidsintensief en dus goedkoper (voor de aannemer). Bij knipwerk komen de voegen meer naar voren, de voegen vormen samen een raster wat visueel gaat domineren.
De kalkmortel
Kelders en zijn assistent Ad Albertaarts mengen de traditionele kalkmortel handmatig. “Dit is erg belangrijk, alleen zo krijg je de gewenste samenstelling (niet cementgebonden) en kleur (zodat het gerestaureerde perfect op kan gaan in het geheel). Een samenstelling resulterende in de juiste hardheid (om de juiste druk te kunnen dragen) en vochtabsorptievermogen of vochtdoorlatendheid (zodat het metselwerk niet gaat rotten)”, legt Kelders uit.
Restauratie toren, 2010:
Opdrachtgever: Hille en Roosen (sinds 2017 dochteronderneming van Hemubo)
Herstellen van third party restauraties op diverse plaatsen, schip en toren, 2018:
Opdrachtgever: Bam, Schakel & Schrale